انواع مختلف خاک و ویژگی های آنها

خاک یکی از مهم ترین عوامل برای حیات تمامی موجودات زنده است. گیاهان نیز برای رشد خود علاوه بر آب و نور به خاک مناسب نیاز دارند. البته که خاک انواع مختلفی دارد و تمامی انواع خاک برای کاشت گیاهان مناسب نیستند.

در این مقاله به بررسی تمامی ویژگی های انواع خاک خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.

خاک ; بستری برای حیات موجودات زنده

به طور کلی خاک مخلوطی از مواد آلی, مایعات, مواد معدنی, گازها و ارگانیسم ها است و همانطور که گفتیم خاک بر اساس خصوصیات فیزیکی خود انواع مختلفی دارد از جمله:

• خاک ماسه ای
• خاک رس
• خاک سیلتی
• خاک لومی
• خاک گچی
• خاک پیت

1.خاک ماسه ای

خاک ماسه ای, خاکی سبک و ریز است و به دلیل اینکه دارای ذرات بزرگی است به سرعت رطوبت خود را از دست داده و خشک می شود. این نوع خاک, اسیدی است و مواد مغذی کمی دارد. قبل از اینکه گیاه بتواند از آب و کود داخل خاک ماسه ای استفاده کند, به دلیل نفوذ پذیری بالا سریعا زهکشی می شوند.

برای اینکه خاک ماسه ای مدت زمان زیادی بتواند مواد مغذی را درون خود نگه دارد معمولا این نوع خاک را با مواد آلی اصلاح می کنند. همچنین از کمپوست, منابع کود غنی از کربن و مواد غنی از میکروب های خاک برای بهبود خصوصیات آلی خاک استفاده می کنند

مزایا و معایب خاک ماسه ای

از مزیت های خاک ماسه ای این است که در فصل بهار به سرعت گرم می شود.

اگر بخواهیم به معایب این نوع خاک اشاره کنیم می توانیم بگوییم که در فصل تابستان به سرعت خشک می شود, دارای مواد مغذی کمی است, آب را در خود نگه نمی دارد و معمولا اسیدی است.

موارد استفاده از خاک ماسه ای

از خاک ماسه ای برای کشت محصولاتی مانند هویج, جعفری و سیب زمینی استفاده می کنند. همچنین استفاده از این خاک برای بوته ها و پیاز گیاهانی مانند گل مینای درختی, گل های رز خورشیدی و لاله ها مناسب است.

استفاده دیگر خاک ماسه ای در کشت محصولاتی مثل ذرت, کدو, توت فرنگی, کاهو, فلفل, گوجه فرنگی و کدو سبز است.

2.خاک رس

سنگین ترین نوع خاک, خاک رس است. خاک رس دارای ذرات ریزی است که می تواند رطوبت را در خود نگه دارد. ریشه گیاهان نمی توانند از لایه های سخت خاک رس عبور کنند. خاک های رس دارای مواد مغذی زیادی هستند و به همین دلیل گیاهانی که در این نوع خاک کشت می شوند می توانند به خوبی تغذیه شوند.

مزایا و معایب خاک رس

خاک رس برای کشت گیاهان مناسب است زیرا به دلیل اینکه غنی از مواد مغذی است می تواند به رشد گیاهان کمک زیادی کند و همچنین به دلیل اینکه رطوبت را در خود نگه می دارد برای کشت محصولاتی که به آب زیاد نیاز دارند بسیار مناسب است.

اگر بخواهیم به معایب این نوع خاک اشاره کنیم, می توانیم بگوییم که خاک رس در بهار به صورت آهسته گرم می شود, تمایل به قلیایی بودن دارد, به راحتی متراکم می شود و به دلیل اینکه آب را در خود نگه می دارد زهکشی آب به کندی انجام می شود.

موارد استفاده از خاک رس

از این نوع خاک برای کشت گیاهان چند ساله, درخچه هایی مانند آستر, ترنج, درختان میوه, درختان زینتی و بوته ها استفاده می کنند.

3.خاک سیلتی

خاک سیلیتی مابین خاک ماسه ای و رس قرار دارد ولی از خاک ماسه ای حاصلخیزتر است. این نوع خاک تمایل زیادی برای تشکیل پوسته دارد . زمانی که خاک سیلتی خشک می شود اگر آن را لمس کنید پوسته پوسته شدن آن را احساس می کنید و فقط زمانی که خیس هستند می توانید آن را به راحتی گلوله کنید.

مزایا و معایب خاک سیلتی

از مزایای خاک سیلتی می توانیم به حاصلخیزی زیاد آن, امکان نگهداری آب بیشتر و کار کردن راحت با آن اشاره کنیم. همچنین معایب این نوع خاک عبارت است از فیلتراسیون ضعیف آب و تمایل زیاد به تشکیل پوسته.

موارد استفاده از خاک سیلتی

از این نوع خاک برای کشت درخچه ها, گیاهان بالارونده, گیاهان چند ساله, درختانی که نیاز به آب زیاد دارند مانند بید, سرو, توس و زغال اخته استفاده می کنند.

4.خاک لومی

حاصلخیز ترین خاک, خاک لومی است که از ذرات ماسه ای, رسی و سیلتی تشکیل می شود. این نوع از خاک در تابستان خشک نمی شود ولی در فصل زمستان نیز رطوبتی را جذب نمی کند. خاک لومی نیازمند مدیریت است تا از خشک شدن آن جلوگیری شود.

مزایا و معایب خاک لومی

مزایای خاک لومی عبارت است از: به دلیل نگهداری آب سریعا خشک نمی شود, در بهار سریعا گرم می شود, بسیار حاصلخیز است و مواد مغذی را در خود نگه می دارد و همچنین آب و هوا به خوبی می توانند به درون این خاک نفوذ کنند.

تنها عیب این نوع خاک این است که برخی از خاک های لومی دارای سنگ هایی هستند که در زمان برداشت محصولات ممکن است باعث ایجاد مشکل شوند.

موارد استفاده از خاک های لومی

از این نوع خاک برای کشت گیاهان چند ساله, درخچه هایی مثل ویستریا, سگ دندان, بنفشه, بامبو سیاه, روبوس و دلفینیوم و همچنین سبزیجاتی مثل کاهو, گوجه فرنگی, کرفس و سبزیجات برگ سبز استفاده می کنند.

5.خاک گچی

خاک گچی دارای دانه های درشت و بافت سنگینی است. این نوع از خاک ترکیبی از گچ یا سنگ آهک است و نیازی به زهکشی ندارد. خاک گچی قلیایی بوده و همچنین می تواند باعث متوقف شدن رشد و زرد شدن برگ های گیاهان شود.

مزایا و معایب خاک گچی

مزیت خاک گچی این است که برای تنظیم پی اچ خاک های اسیدی قابل استفاده است و همچنین معایب این نوع خاک این است که اولا نمی تواند رطوبت را در خود نگه دارد و به سرعت خشک می شود و دوما دارای مواد مغذی کافی برای رشد گیاهان نیست.

موارد استفاده از خاک گچی

از این نوع خاک برای کاشت چغندر, اسفناج, ذرت شیرین, کلم و درخچه هایی مانند یاس استفاده می کنند.

6.خاک پیت

خاک پیت تیره است و به دلیل داشتن مقدار زیادی زغال سنگ نارس, بافت اسفنجی و مرطوبی دارد. این خاک, اسیدی است و مواد مغذی کمی دارد.اگر قصد کاشت با این نوع از خاک را دارید باید برای کاهش مقدار اسیدی بودن آن, آن را با مواد آلی, کمپوست و آهک ترکیب کنید.

مزایا و معایب خاک پیت

اگر بخواهیم مزایای خاک پیت را نام ببریم می توانیم بگوییم که این خاک در بهار به سرعت گرم می شود, می تواند رطوبت را در خود نگه دارد, سبک وزن است و همچنین نسبت به انواع دیگر خاک مواد شیمایی کمتری دارد.

معایب خاک پیت این است که دارای مواد مغذی کمی است, اسیدی است و در برابر باد مقاومت کمی دارد و سریعا پراکنده می شود.

موارد استفاده از خاک پیت

این نوع از خاک برای کاشت درخچه هایی مثل هدر, درختان فانوس, فندق جادوگر, آزالیا, رودودندون, کاملیا و همچنین حبوبات و محصولات ریشه ای مناسب است.

سخن آخر

بهتر است قبل از اینکه اقدام به کاشت محصولاتتان کنید حتما در مورد انواع خاک اطلاعات کافی داشته باشید. ما در این مقاله به ارائه اطلاعات مفید و ارزشمند درباره انواع خاک و ویژگی های آنها به طور کامل پرداخته ایم.